Onion Disease | कांद्यावर ‘नेक रॉट’ रोगाचा प्रादुर्भाव! ‘नेक रॉट’ का आहे कांद्याच्या जीवाचा शत्रू?


Onion Disease | सध्या राज्यासह भारतात कांद्याची मागणी दिवसेंदिवस वाढत असून हे पाहता दरवर्षी कांद्याच्या लागवड क्षेत्रातही वाढ होताना दिसत आहे. कांद्याची वाढती मागणी पूर्ण करण्यासाठी आणि नफा मिळविण्यासाठी अधिकाधिक शेतकरी त्याची लागवड करत असतात. मात्र जेव्हा कांद्याला योग्य दर मिळत नाही किंवा कीड किंवा अन्य कारणांमुळे कांद्याचे पीक खराब होते, तेव्हा त्या सगळ्याचे परिणाम शेतकऱ्यांना भोगावे लागतात.

नाशिक जिल्हा हा कांदा उत्पादनासाठी प्रसिद्ध असलेला जिल्हा असून नाशिक जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणात कांद्याचे उत्पादन घेतले जाते. तर यातच कांदा पिकांवर अनेक कीड आणि रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याचा धोका असतो यातच नेक रॉट हा आजार कांद्यासाठी शत्रू असल्याचं मानलं जातं. मग नेक रॉट हा आजार नेमका काय आहे? त्याची लक्षणे आणि त्यापासून बचाव कसा करावा आणि या आजारावरील उपाय जाणून घेऊयात.

Onion Disease | नेक रॉट रोग म्हणजे काय?

ओनियन नेक रॉट हा कांद्याचा रोग बोट्रिटिस ऍली या बुरशीमुळे होत असतो. बुरशीची लागण झालेली झाडे पिकाच्या वाढीदरम्यान पूर्णपणे निरोगी दिसतात. सहसा ही लक्षणे कांदे साठवून ठेवल्याशिवाय दिसत नाहीत. सर्वसाधारणपणे, लाल किंवा पिवळ्या बल्बच्या जातींपेक्षा पांढर्‍या बल्ब कांद्याच्या जातींवर हल्ला होण्याची शक्यता जास्त असते.

Onion Disease
Onion Disease

Onion Disease | नेक रॉट रोगाची लक्षणे काय ?

  • हा रोग सामान्यतः कांद्याच्या मानेच्या भागाला प्रभावित करतो, जरी हा रोग खालच्या दिशेने पसरतो आणि संपूर्ण कांद्यावर परिणाम करू शकतो.
  • रोगग्रस्त कांदे मऊ आणि तपकिरी रंगाचे होतात, ज्यामुळे ते ‘पिकलेले’ दिसतात.
  • कांद्यावर दाट तपकिरी बुरशीची वाढ विकसित होते, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात कांद्याचे अंकुर तयार होतात.
  • हा रोग अनेकदा कडक, काळा, खरुजसह दाखल्याची पूर्तता देतो.
  • या रोगाने बाधित कांदे हळूहळू सुकतात आणि त्यामुळे बल्ब कोरडा कुजतो आणि खराब होतो.

Onion Disease | नेक रॉटवरील उपाय नेमके काय?

  • कांदा पिकावर सेंद्रिय पद्धतीने कीटकांचे नियंत्रण करा..
  • कांद्याची बियाणे चांगल्या कंपनीकडून खरेदी केल्याची खात्री करा.
  • पीक फेरपालटीचा अवलंब करा आणि ज्या जमिनीत हा रोग आढळतो त्या जमिनीत तीन वर्षे कांद्याची लागवड करू नका.
  • टणक, चांगले पिकलेले बल्ब तयार करण्याचे ध्येय ठेवा. तसेच नायट्रोजनचा जास्त वापर टाळा आणि खतांचा शक्यतो उशीरा (म्हणजे जुलै नंतर) वापर टाळा.
  • दुष्काळात पिकाला नियमित पाणी देत रहा.
  • खराब झालेली किंवा जाड मान असलेली पिके साठवण्याचा प्रयत्न करू नका. त्यांचा त्वरित वापर करा किंवा बाजारात विक्री करा.
  • कांद्याचा वरचा भाग दुमडून ठेवा आणि हवेशीर किंवा थंड, कोरड्या जागी ठेवा, जसे की वायरची जाळी, कपाट किंवा छताला टांगलेल्या दोरी.
  • साठवलेली पिके नियमितपणे तपासा आणि अकाली कुजणारी किंवा उगवत असलेली कोणतीही पिके काढून टाका.

(टीप-वरील देण्यात आलेली माहीती हा अंदाज असून याची जबाबदारी Agro-Tech News घेत नाही. कृपया याची नोंद घ्यावी.)